TÃœBÄ°TAK Antartika yolunda
Türkiye, sekizinci kez araştırma yapmak için Antartika yolcusu.
TÃœBÄ°TAK Marmara AraÅŸtırma Merkezi (MAM) Kutup AraÅŸtırmaları Enstitüsü koordinasyonundaki ‘8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ni gerçekleÅŸtirecek heyet, Ä°stanbul’dan yola çıktı.
Ä°stanbul Havalimanı’ndan THY uçağıyla önce Brezilya’nın Sao Paulo kentine gidecek 20 kiÅŸilik bilim heyeti ve 3 lise öğrencisinden uluÅŸan ekip, uzun bir yolculuÄŸun ardından Antarktika’nın King George Adası’na ulaÅŸacak.
Özsoy, bilimsel araÅŸtırmalar yapmak üzere farklı kurumlarda görevli kiÅŸilerin ekipte yer aldığını belirterek, “Geçen sene TEKNOFEST’te TÃœBÄ°TAK BÄ°DEB tarafından açılan Kutup AraÅŸtırmaları Projeleri Yarışması çaÄŸrısı kapsamında 3 liseli birincimiz, 20 kiÅŸilik ekibimize ek olarak bu sene Antarktika ekibimize dahil oldu. Ekibimizi uzun bir yolculuk bekliyor. Hava müsaade ederse 2-3 gün sonra Antarktika’ya varmayı planlıyoruz.” dedi.
‘Bu teknolojilerin orada denenmesi, milli teknoloji hamlesi çerçevesinde çok önemli’
Antarktika’ya vardıktan sonra bilimsel çalışmalara baÅŸlayacaklarını dile getiren Özsoy, şöyle konuÅŸtu:
“Sefer süremiz normalde 30-35 gün. Planladığımız 22 ayrı bilim projesi mevcut. Bu projeler çok çeÅŸitlilik gösteriyor. Antarktika’daki hava koÅŸulları bu projelerin hayata geçmesi için çok önemli. Havanın müsaade ettiÄŸi tüm koÅŸullarda bu çalışmaları yürüteceÄŸiz. Birbirinden farklı, çok kıymetli bilimsel çalışmalarımız var. Antarktika’da geçici yerleÅŸkemizin bulunduÄŸu 68 güney enlemi Horseshoe Adası’ndaki buzul çekilmelerinden denizdeki gelgite, atmosferik koÅŸullardan mikroplastik ölçümlerine kadar jeolojik yapılarla ilgili çalışmalarımız mevcut. Aynı zamanda geliÅŸtirilmiÅŸ teknolojilerimiz mevcut. Özellikle bu teknolojilerin orada denenmesi, milli teknoloji hamlesi çerçevesinde çok önem arz ediyor.”
Özsoy, geçen yıllarda oluşturulmuş GNSS istasyonunda milli imkanlarla geliştirilmiş, yurt dışından getirilmeyen ve çok daha ucuza maliyetle Antarktika için geliştirdikleri cihazla ölçümler yapabildiklerini, yine bu konuyla ilgili geliştirilmiş, orada denenecek ekipmanları bulunduğunu kaydetti.
Milli imkanlarla geliştirilen enerji depolama sistemini de orada deneyeceklerini ifade eden Özsoy, ekstrem koşullarda denenmiş ve dünyaya entegre edilmiş bu sistemin önemli hedeflerinden biri olduğunu vurguladı.
“Giyilebilir teknolojinin çok önem arz ettiÄŸi bir döneme girdik”
Prof. Dr. Özsoy, ekipte yer alan 3 lise öğrencisi tarafından bir kıyafet geliÅŸtirildiÄŸini kaydederek, “Onlar bir mont tasarladı. Bu kıyafetle TEKNOFEST yarışmasında birinci olmuÅŸlardı. Bu kıyafeti Antarktika koÅŸullarında deneyecekler. Vücudun ısısını, kalp ritmini, insana ait tüm detayları ölçebilen sensörler yerleÅŸtirdiler bu monta. Hem Antarktika olsun hem Arktik koÅŸullarda olsun hem de uzay koÅŸullarında olsun giyilebilir teknolojinin çok önem arz ettiÄŸi bir döneme girdik” diye konuÅŸtu.
Bu sene yapacakları çalışmalardan birinin de canlı bilimleriyle ilgili mikroplastikler konusunda olacağını belirten Özsoy, “Aynı zamanda Arktik bölgesinden alınan örneklerin Antarktika bölgesinden alınacak örneklerle karşılaÅŸtırılması gibi kuzey ve güney karşılaÅŸtırmasında bilimsel çalışmalara yer vereceÄŸiz” dedi.
“Antarktika’da hava çok deÄŸiÅŸken”
Ekibin lideri Prof. Dr. Ersan BaÅŸer de Türkiye’den Antarktika’ya 2017’den bu yana bilimsel araÅŸtırma amaçlı seferlerin düzenlendiÄŸini hatırlattı. BaÅŸer, Antarktika’da çalışma yürütmenin zorluklarına dikkati çekerek, şöyle konuÅŸtu:
“Kutup bölgesinde çalışmak oldukça zorlu. Rüzgar, fırtına, hava koÅŸulları oldukça zorluyor bizi. Bunun için gitmeden önce tüm katılımcılara yönelik teorik çalışmalar yapıyoruz. Ardından 3 gün süren uygulama eÄŸitimi yapıyoruz. Karda, buzda yürüyüş teknikleri, karda hayatı idame, karda numunelerin alınması ve acil hallerde nasıl müdahale yapılması gerektiÄŸi hakkında eÄŸitimler veriyoruz. Bu eÄŸitimler verildikten sonra sahada çalışma yapılıyor. Sahada çalışmalar yapılırken tüm katılımcıları takip ediyoruz. Çünkü Antarktika’da hava çok deÄŸiÅŸken. Aniden fırtına, sis çıkabiliyor. Emniyet en önemli kuralımız.”
“Kutuplarda yapılan çalışmayla uzaydaki çalışmalar çok önemli”
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, bilim heyetiyle sefer öncesi internet üzerinden görüntülü toplantı gerçekleştirdi. Kutuplardaki ve uzaydaki çalışmaları birlikte değerlendirdiğini belirten Mandal, buralarda söz sahibi olmanın önemine değindi.
Mandal, “Hem kendi bilim misyonumuz açısından, ülkemizin ihtiyaçları, menfaatleri ve görünürlüğü açısından, aynı zamanda da insanlık için çözüm oluÅŸturma açısından bakıldığında kutuplarda yapılan çalışmayla uzaydaki çalışmalar çok önemli.” dedi.
