Atilla Ä°lhan
Hayat’ı
15 Haziran 1925’te Menemen’de doÄŸdu. Ä°lk ve orta eÄŸitiminin büyük bir bölümünü Ä°zmir ve babasının iÅŸi dolayısıyla gittikleri farklı bölgelerde tamamladı. Ä°zmir Atatürk Lisesi birinci sınıfındayken mektuplaÅŸtığı bir kıza yazdığı Nazım Hikmet ÅŸiirleriyle yakalanmasıyla 1941 Åžubat’ında, 16 yaşındayken tutuklandı ve okuldan uzaklaÅŸtırıldı. Üç hafta gözaltında kaldı. Ä°ki ay hapiste yattı. Türkiye’nin hiçbir yerinde okuyamayacağına dair bir belge verilince, eÄŸitim hayatına ara vermek zorunda kaldı. Danıştay kararıyla, 1944 yılında okuma hakkını tekrar kazandı ve Ä°stanbul Işık Lisesi’ne yazıldı. Lise son sınıftayken amcasının kendisinden habersiz katıldığı CHP Åžiir ArmaÄŸanında CebbaroÄŸlu Mehemmed ÅŸiiriyle ikincilik ödülünü pek çok ünlü ÅŸairi geride bırakarak aldı. 1946’da mezun oldu. Ä°stanbul Hukuk Fakültesi’ne kaydoldu. Ãœniversite hayatının baÅŸarılı geçen yıllarında Yığın ve Gün gibi dergilerde ilk ÅŸiirleri yayımlanmaya baÅŸladı. 1948’de ilk ÅŸiir kitabı Duvar’ı kendi imkânlarıyla yayımladı.
Sanatta Çok Yönlülük
1957’de gittiÄŸi Erzincan’da askerliÄŸini yaptıktan sonra, tekrar Ä°stanbul’a dönüş yapan Attilâ Ä°lhan sinema çalışmalarına ağırlık verdi. OnbeÅŸe yakın senaryoya Ali KaptanoÄŸlu adıyla imza attı. Sinemada aradığını bulamayınca, 1960’ta Paris’e geri döndü. Sosyalizmin geldiÄŸi aÅŸamaları ve televizyonculuÄŸu incelediÄŸi bu dönem, babasının ölmesiyle birlikte yazarın Ä°zmir dönemini baÅŸlattı. Sekiz yıl Ä°zmir’de kaldığı dönemde, Demokrat Ä°zmir gazetesinin baÅŸyazarlığını ve genel yayın yönetmenliÄŸini yürüttü. Aynı yıllarda, ÅŸiir kitabı olarak Yasak SeviÅŸmek ve Aynanın İçindekiler dizisinden Bıçağın Ucu yayımlandı. 1968’de evlendi, 15 yıl evli kaldı.
Eserleri
Televizyon dizileri
TeleflaÅŸ / Kanal 6 (1991)
Sekiz Sütuna Manşet (1982)
Kartallar Yüksek Uçar (1983)
Yarın Artık Bugündür (1986)
Yıldızlar Gece Büyür (1992)
Baykuşların Saltanatı(2000)
Şiir albümleri
An Gelir / Kendi Sesinden Åžiirleri (2006)
Romanları[değiştir | kaynağı değiştir]
Sokaktaki Adam (1953)
Zenciler Birbirine Benzemez (1957)
Kurtlar Sofrası (1963)
Aynanın İçindekiler serisi
Bıçağın Ucu (1973)
Sırtlan Payı (1974) Yunus Nadi Roman Armağanı
Yaraya Tuz Basmak (1978)
Dersaadet’te Sabah Ezanları (1981)
O Karanlıkta Biz (1988)
Allah’ın Süngüleri: Reis PaÅŸa (2002)
Gazi PaÅŸa (2006)
Fena Halde Leman (1980)
Haco Hanım Vay (1984)
O Sarışın Kurt (2007)
Yengecin Kıskacı (2001)
Åžiirleri
34 FN 346
Adım Sonbahar
Adımla Nasıl Berabersem
Ağır Kan Kaybı
Ağustos Çıkmazı
Ah
Allende Allende (Salvador Allende anısına)
An Gelir
Arabesk
Artı Sonsuz
Aydınlık Neyin Oluyor Senin?
Ayrılık Sevdaya Dahil -1
Ayrılık Sevdaya Dahil -2
Ayrılık Sevdaya Dahil -3
Ayrılık Sevdaya Dahil -4
Ayrılık Sevdaya Dahil -5
Aysel Git Başımdan
Bakarsak
Bana Bir Şimşek Çak
Batan Bu Köhne Åžileb…
Bekle
Bela Çiçeği
Belki Gelmem Gelemem
Belma Sebil
Ben Artık Küsüm
Ben Sana Mecburum
Bence Malumdur
Bir Üç Beş
Biraz Paris’ ‘
Böyle Bir Sevmek
Büyük Yolların Haydudu
Carıcın De Geçen Kış
Cebber OÄŸlu Memmed
Cinayet Saati
Cinnet Çarşısı
Claude Diye Bir Ãœlke
Delik DeÅŸik
Diyalektik Gazel
Duvar
Elde Var Hüzün
Elimden Gelen Bu
Emirganda Çay Saati
Emperyal Oteli
Gece Buluşması
Gecenin Kapıları
Geç Kalmış Ölü
Geçerdi Hep
Gibi Redifli Gazel
Hacı Murad In Ölümü
Hannelise
Harp Kaldırımda Aşk
Hayır…
Her Sabah, Yanılmak!..
HerÅŸeyi Birden Ä°stemek
Issızlığın Çığlığı
Işık Mezarlığı
İhtiyar Balladı
İki Yüzlü Melekler
Ä°kinizden Hanginiz
İstanbul Ağrısı
Jilet Yiyen Kız
Kadınlar Sonbahar
Kalk Gidelim Kadınlar Balladı
Kaptan -1
Karantinalı Despina
Kırmızı Pazar
Kim Kaldı
Kim O?
Kimi
Kimi Sevsem Sensin
Korkarım
Korkunun Ä°si
Korkunun Krallığı
Mahur Beste
Maria Missakian
Memleket Havası
Mevsimdir
Mihaka
Muhalif Rüzgar
Muhayyer
Mustafa Kemal…
Müjgan’a AÅŸk Åžarkıları
Nasıl Bir Sevdaysa
Nasıl Olduysa
Nefesler -4
Neydi O Bir Zamanlar
Nöbet Değişimi
O Sözler Ki
Onsekiz
Ölmek Yasak
Ömer Haybonun Son Günleri
Pia
Pusudaki
Rast “Zenci” PeÅŸrevi
Rinna-Rinnan-Nay
Rüzgar Gülü…
Saçların Örülmüş Olmalı
Sakın Ha
Saklı Sevda
Salı Sabaha Karşı
Sana Ne Yaptılar
Sen Benim Hiçbir Şeyimsin
Sen Beyaz Bir Kadınsın
Sen Burda Bir Yabancısın
Sen Yoksun
Serüvenin Sonu
Sevmek İçin Geç Ölmek İçin Erken
Silahlı Dört Besmele
Sisler Bulvarı
Sokağa Çıkma Yasağı
Sokaklarda Mızıka Çalma Çocuk
Söyler
Sultan-ı Yegah
Süheyla Değildi Adın
Süleyman
Åžahane Serseri
Åžeyh Bedrettin-i Simaviye Gazel
Åžubat Yolcusu
Tarz-ı Kadim
Tatyosun Kahrı
Tut Ki Gecedir
Tutuklunun Günlüğü
Usturanın Ağzında
Üçüncü Şahsın Şiiri
Varsağı -1
Varsağı -2
Varsağı -3
Waldorf Astoria
YaÄŸmur Gemileri
Yağmur Kaçağı
Yağmurda Sis Düdükleri
Yalnızlığı Denemek
Yalnızlık Åžiiri…
Yanılsama
Yasak SeviÅŸmek
Yazın Son Günleri
Yirmibeşinci Kısım
Zeynep Beni Bekle
Deneme-Anı
Abbas Yolcu (1957)
Yanlış Kadınlar Yanlış Erkekler (1985)
Denemeler
Hangi Sol (1970)
Hangi Batı (1972)
Hangi Seks (1976)
Hangi SaÄŸ (1980)
Hangi Atatürk (1981)
Sağım Solum Sobe (1985)
Hangi Edebiyat (1991)
Sosyalizm Asıl Şimdi (1991)
Hangi Laiklik (1995)
Hangi Küreselleşme (1997)
Cumhuriyet Söyleşileri
Bir Sap Kırmızı Karanfil (1998)
Ufkun Arkasını Görebilmek (1999)
Sultan Galiyef – Avrasya`da DolaÅŸan Hayalet (2000)
Dönek Bereketi (2002)
Yıldız, Hilâl ve kalpak
Ölüm’ü
Attilâ Ä°lhan ilk kalp krizini 1985 yılında geçirdi. Bu tarihten sonra kardiyolojik sorunları devam eden Ä°lhan’ın 2004’ten itibaren saÄŸlık durumu daha da bozuldu. 11 Ekim 2005’te Ä°stanbul’daki evinde geçirdiÄŸi ikinci kalp krizi sonucu hayata veda ettiÄŸinde 80 yaşındaydı.
2003 Sertel Demokrasi Ödülü’ne layık görülmüştür. 1946 CHP Åžiir Yarışması Ä°kinciliÄŸi 1974 Türk Dil Kurumu Åžiir Ödülü tutuklunun Günlüğü ile 1975 Yunus Nadi Roman ArmaÄŸanı Sırtlan Payı ile vefatından sonra 2007 yılında kurulan Attilâ Ä°lhan Bilim Sanat Kültür Vakfı çalışmalarına devam etmektedir.